การขยายเชื้อชีวภาพปราบหนอนในเห็ดขอน เห็ดบด

     การ เพาะเห็ดขอน และเห็ดบด (เห็ดลมหรือเห็ดกระด้าง) เมื่อทำต่อเนื่องไประยะหนึ่งสามารถพบศัตรูเห็ดเข้ารบกวนได้ง่ายทั้งรา ไรหนอน เชื้อราที่ปนเปื้อนจะมาจากเทคนิคการเขี่ยเชื้อ ความสะอาดทั่วไปของฟาร์มเห็ด และนำมาโดยตัวไร หนอนแมลงหวี่ ไรจะระบาดจากการทิ้งของใกล้ฟาร์ม ชั้นวาง และก้อนเชื้อที่ติดไรมาก่อน หนอนที่มารบกวนก้อนเห็ดมีหนอนแมลงหวี่เห็ด ส่วนหนอนที่กินดอกเห็ดอ่อนเป็นหนอนผีเสื้อ การลดไรและหนอนแมลงหวี่สามารถป้องกันโดยคลุกภูไมท์ซัลเฟต 3% ในขี้เลื่อยตั้งแต่ผสมขี้เลื่อยหรือปุ๋ยหมักกับอาหารเสริม แต่หนอนผีเสื้อใช้วิธีนี้ไม่ได้ เพราะผีเสื้อบินมาทางอากาศมาเกาะปากถุงหรือดอกเห็ดแล้ววางไข่ การใช้ยาฆ่าหนอนแบบสารเคมีเป็นสิ่งต้องห้าม เพราะจะเกิดสารพิษตกค้างในเห็ด

     เอกสาร ต่างประเทศทั่วไปแนะนำให้ใช้เชื้อบีทีชีวภาพ ซึ่งถือว่าปลอดภัยต่อคนเรา แต่ในประเทศไทยเชื้อบีทีมีราคาแพงมาก หากตวงเชื้อใส่น้ำฉีดโดยตรงตามคำแนะนำจะตกปี๊บ ( 20 ลิตร) ละ 60-80 บาท คุณทรงเทพ พงษ์กสิเทวินทร์ อดีตผู้ช่วยเกษตรจังหวัดร้อยเอ็ด ซึ่งเมื่อเกษียณราชการแล้วทำเห็ดบดและเห็ดขอน พบปัญหาหนอนรบกวนจึงรบกวนจึงหมักขยายเชื้อบีทีชีวภาพตามสูตรของคุณไพบูลย์ พูลทอง (0-1729-2355) โดยใช้น้ำเปล่า 15-20 ลิตร เชื้อ 5 กรัม ไข่ไก่ 3-5 ฟอง น้ำมันพืช 5 ช้อนแกง สเม็คไทต์ 5 ขีด เป่าลมแบบตู้ปลา 24 ชั่วโมง เติมน้ำได้อีก 4 ปี๊บ รวมเป็น 5 ปี๊บ นำไปฉีดพ่นในโรงเพาะเห็ด เพียงวันสองวันหนอนทิ้งตัวหล่นจากดอกเห็ดและถุงเห็ดทั้งหมด ทำสัปดาห์ละครั้งแทนการใช้ยาฆ่าแมลง ได้ผลดีมาก ทั้งปลอดภัยต่อคนและประหยัดด้วย

ที่มา : อาจารย์ดีพร้อม ไชยวงศ์เกียรติ, ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์