การเพาะเห็ดโคนน้อย
ภานุวรรธน์ ชุเลาตระกูล
วิธีการเตรียมเชื้อเห็ด
นำเชื้อเห็ดมายีให้ร่วน (ขยี้เบา ๆ ) นำมาคลุกกับอาหารเสริม (แป้งข้าวเหนียวผสมรำละเอียดอัตราส่วน ๑:๑) อัตรา ๑ กำมือต่อเชื้อเห็ด ๑ ถุง คลุมพลาสติกหรือผ้าที่สะอาดทิ้งไว้ ๑-๒ คืน ก่อนนำไปใช้
วิธีการเตรียมน้ำปุ๋ย
ละลายปุ๋ย แคลเซียมไนเตรท (๑๕ - ๐ - ๐) อัตรา ๑ กิโลกรัม/น้ำ ๖๐ ลิตร ต้มในถังต้มให้ร้อนอุณหภูมิ ๘๐ - ๙๐ องศาเซลเซียส
วิธีการเพาะ
๑.จุ่มวัสดุเพาะ (ฟางแห้ง) ในน้ำปุ๋ยที่กำลังร้อนให้ฟางเปียกชุ่มทั่วฟอน นานประมาณ ๓ นาที แล้วกองทิ้งไว้ให้เย็น
๒.วางแบบพิมพ์ไม้ ( ขนาด ๓๐x๓๐x๖๐ เซนติเมตร ) บนพื้นสะอาด ปูพลาสติกรองพื้นก่อน
๓.วางเชือกหรือลวดที่จะมัดไว้ในแบบพิมพ์ไม้ ๒ แนว
๔.อัดฟางในแบบพิมพ์ไม้เป็นชั้น ๆ ชั้นล่างสุดหนาประมาณ ๓-๕ เซนติเมตร โรยเชื้อเห็ดที่เตรียมไว้ให้ทั่วผิวหน้าฟาง
๕.อัดฟางชั้นที่ ๒ หนาประมาณ ๕-๑๐ เซนติเมตร โรยเชื้อเห็ดเฉพาะบริเวณริมขอบชิดข้างแบบพิมพ์ไม้โดยรอบ
๖.อัดฟางชั้นที่ ๒ และ ๔ และโรยเชื้อเหมือนชั้นที่ ๒
๗.ชั้นสุดท้ายโรยเชื้อเห็ดให้ทั่วผิวหน้าฟางแล้วทับด้วยฟางหนาประมาณ ๓-๕ เซนติเมตรมัดให้แน่นจะได้ก้อนวัสดุเพาะขนาดประมาณ ๓๐x๓๐x๖๐ เซนติเมตร
๘.กองก้อนฟางวัสดุเพาะบนพื้นที่พลาสติกปูรองไว้ในที่ร่ม รดซ้ำด้วยน้ำปุ๋ยที่เย็นแล้ว (ใช้ฝักบัวรดผ่านไปมาพอเปียก) แล้วคลุมด้วยพลาสติกให้มิดชิด ทิ้งไว้ ๓-๕ วัน
๙.เมื่อมีเส้นใยเห็ดเกิดขึ้นก้อนฟางหรือเริ่มเกิดดอกเล็ก ๆ ให้ย้ายก้อนฟางไปเปิดดอกในโรงเรือน โดยกก่อนย้ายเข้าให้พ่นน้ำในโรงเรือนให้มีความชื้นเสียก่อน
๑๐.ใน ๑-๒ วันแรกที่ย้ายวัสดุเพาะเข้าโรงเรือน ให้รักษาอุณหภูมิในโรงเรือนให้ได้ประมาณ ๓๕-๓๘ องศาเซลเซียส และรักษาความชื้นให้ได้ ๘๐-๙๐ %
เห็ดโคนน้อยจะเริ่มเก็บผลผลิตได้ภายใน ๓-๕ วัน หลังจากย้ายเข้าโรงเรือนและจะเก็บได้ทุกวันเป็นระยะเวลา ๓-๔ สัปดาห์ ปริมาณผลผลิตต่อก้อนประมาณ ๑-๒ กิโลกรัม
หมายุเหตุ ปริมาณเชื้อเห็ดที่ใช้ประมาณ ๑ ถุง / ๑ ก้อนฟาง
ข้อสังเกต
๑.เลือกซื้อเห็ดจากสายพันธุ์ที่ดี
๒.เชื้อเห็ดไม่อ่อนหรือแก่เกินไป
๓.ควรลุกเชื้อเห็ดกับอาหารเสริม คลุมทิ้งไว้ ๑-๒ วันก่อนใช้
๔.ก่อนโรยเชื้อเห็ดต้องรอให้ฟางเย็นก่อน
๕.รักษาความชื้นในโรงเรือน ๘๕ %
๖.รักษาอุณหภูมิใน ๒ วันแรกที่เข้าโรงเรือนให้ได้ ๓๕-๓๘ องศาเซลเซียส
๗.ระวังในการเก็บเห็ดไม่ให้ก้อนวัสดุซ้ำ
๘.เก็บเห็ดในขณะดอกเห็ดโตพอสมควร และเก็บตอนเช้ามืดดอกจะบานช้า
๙.รักษาความสะอาดในโรงเรียนป้องกันมด และไรไม่ให้รบกวน
ต้นทุนการเพาะเห็ดโคนน้อย
รายชื่อวัตถุดิบ |
ราคาต่อหน่วย |
จำนวนที่ใช้ |
จำนวนเงิน |
ผลตอบแทน ผลผลิต ประมาณ ๑๐๐ กก. ราคาขาย ก.ก.ละ ๑๐๐-๑๘๐ บ. ขายส่ง กก. ละ ๕๐ - ๘๐ บาท ราคาขายที่ จ.เชียงใหม่ จ.ลำปาง |
ฟางแห้ง ปุ๋ยเห็ด เชื้อเห็ด อาหารเสริม ๒๐๑ เชื้อมัดก้อน/ก้อน |
๒ บาท ๓๐ บาท ๑๐ บาท ๑๕ บาท ๑ บาท |
๑๕๐ ฟ่อน ๑๕ กก. ๑๐๐ ถุง ๖ กก. ๑๐๐ ก้อน |
๓๐๐ บาท ๔๕๐ บาท
๑,๐๐๐ บาท ๙๐ บาท ๑๐๐ บาท |
|
รวมค่าวัสดุ ๑,๙๔๐ บาท |
หมายเหตุ ต้นทุนยังไม่รวม
๑.โรงเรือน ขนาด ๔x๖ ประมาณ ๘,๐๐๐ บาท
๒.ถังต้ม ประมาณ ๕๐๐ บาท
๓.พลาสติกคลุมก้อน ๑๕ ม. ประมาณ ๔๕๐ บาท
๔.แบบพิมพ์ไม้ ประมาณ ๑๕๐ บาท
๕.ค่าแรง , ค่าเชื้อเพลิง